Δύο Ομιλίες του Μεγάλου Βασιλείου με καθαρά παιδαγωγικό χαρακτήρα περιέχονται στον παρόντα τόμο. Αποσκοπούν στο να καλλιεργήσουν και να διαπλάσσουν πνευματικά και ηθικά τους νέους, με όργανο τα κλασικά και τα χριστιανικά Γράμματα.
Η πρώτη Ομιλία, με τίτλο «Προς τους νέους, όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγων» (=για το πώς να ωφελούνται από τα ελληνικά Γράμματα), εντάσσεται στην προσπάθεια του μεγάλου Πατρός να συμβιβάσει τα ανταγωνιζόμενα τον 4ο μ.Χ. αιώνα ρεύματα της ειδωλολατρικής Φιλοσοφίας και του Χριστιανισμού. Ο Μέγας Βασίλειος με την Ομιλία του διασφαλίζει, επιτυχημένα, τη μεγάλη αξία των χριστιανικών αρχών και παραδόσεων, εμφυσώντας τα ιδεώδη της νέας Πίστης, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων, με ευρεία χρήση και των φωτεινών σημείων της ελληνικής Γραμματείας, της οποίας ήταν βαθύς γνώστης.

Η δεύτερη Ομιλία, με τίτλο «Εις την αρχήν των Παροιμιών» (=στην αρχή των Παροιμιών του Σολομώντα) επιδιώκει τον ίδιο σκοπό, με τη βοήθεια όμως κειμένου της θρησκευτικής Γραμματείας, θέλει να αποδείξει ότι οι χριστιανοί δεν είναι απαίδευτοι, όπως τους κατηγορούσαν οι εθνικοί ειδωλολάτρες. Κάνοντας χρήση των πρώτων στίχων (της «αρχής») των Παροιμιών, όπου γίνεται λόγος και περί της σοφίας, υπογραμμίζει πειστικά ότι τα χριστιανικά έργα υπερέχουν από τα κλασικά.